Ekonomski forum Crne Gore i Rumunije okupio je 2. oktobra više od 60 privrednika i predstavnika institucija u podgoričkom hotelu Cue.
Skup u organizaciji Privredne komore Crne Gore i Ambasade Rumunije je bio prilika da se predstave mogućnosti za saradnju, ulaganja i zajedničke projekte dvije zemlje. Tokom Foruma, pokrenut je Rumunsko-crnogorski ekonomski klub (RO-ME-C).
U ime organizatora, učesnicima su se obratili predsjednica Privredne komore Crne Gore dr Nina Drakić i ambasador Rumunije Viorel Ardeleanu.
Predsjednica Drakić istakla je da dobre međudržavne odnose treba da prati intenzivnija trgovinsko-ekonomska saradnja.
– Vjerujem da ćemo po okončanju kompleksne krize koja je izazvala poremećaje na globalnom tržištu ponovo imati investicioni zamah koji će ubrzati razvoj naše ekonomije, posebno ako uspijemo da dodatno afirmišemo status sigurne investicione i turističke destinacije, koja paralelno razvija proizvodne kapacitete u energetici, poljoprivredi, proizvodnji zdrave hrane, i drugim oblastima oslonjenim na cirkularnu i zelenu ekonomiju, te unaprijedimo i proširimo dijapazon usluga – rekla je Drakić i upoznala učesnike foruma s makroekonomskim pokazateljima Crne Gore.
Prema riječima predsjednice, dvije zemlje imaju mnogo toga da ponude jedna drugoj – Rumunija je poznata po razvijenoj poljoprivredi, infrastrukturi i jakoj IT industriji, rezervama gasa, dok Crna Gora privlači investitore netaknutom prirodom, poljoprivrednim, turističkim i potencijalima za razvoj energetike, saobraćajne i druge infrastrukture. Saradnja se može realizovati kroz različite projekte i u razmjeni iskustava i najboljih praksi za povlačenje sredstava iz EU fondova. Partnerstvo u okviru Dunavskog regionalnog programa, Horizonta Evropa, Digital Europe i Interreg Europe može se ostvariti u oblastima istraživanja i inovacija, zelene tranzicije, digitalne transformacije, održivog turizma, do unapređenja obrazovnog sistema. Ohrabrila je razmjenu iskustava i znanja u oblasti obrazovanja, nauke i inovacija, kulture, umjetnosti i sporta, kao i saradnju među lokalnim samoupravama.
– Neadekvatna avio povezanost još predstavlja barijeru turističkoj ekspanziji Crne Gore, te bi uspostavljanje direktnog leta između Crne Gore i Rumunije, tokom turističke sezone bilo rješenje koje bi donijelo koristi i turistima i privredi naših zemalja – kazala je Drakić.
Ambasador Viorel Ardeleanu je izrazio čast i zadovoljstvo što je u prilici da otvori Drugi ekonomski forum koji se odžava u okviru Dana Rumunije u Crnoj Gori, i što je ovaj događaj okupio dvaput više predstavnika privrede i institucija nego prethodni.
– To pokazuje rastuće interesovanje rumunskih investitora kako za Crnu Goru, tako i za region Zapadnog Balkana. Poslovni ambijent u Crnoj Gori je izuzetno povoljan i rumuske kompanije očekuju da uspostave saradnju sa crnogorskim partnerima. Sada je trenutak da se to i realizuje, jer je rumunska privreda postala najveća u regionu sa 333 milijarde eura BDP, međutim naše kompanije moraju da se internacionalizuju jer su sazrile za poslovanje u inostranstvu. Iskoristimo ovaj ekonomski forum da bismo unaprijedili saradnju – rekao je ambasador, koji je istakao i značaj uspostavljanja ekonomskog kluba dvije države, kao i potpisanih deklaracija o bratimljenju crnogorskih i rumunskih gradova.
Povodom pokretanja Rumunsko-crnogorskog ekonomskog kluba govorili su predsjednica Skupštine Glavnog grada Jelena Borovinić Bojović, v.d. generalne direktorice Direktorata za međunarodnu trgovinsku i ekonomsku saradnju u Ministarstvu ekonomskog razvoja i turizma mr Jovana Krunić, dok je poruku predsjednika Savjeta rumunskog okruga Dolž prenio Stelian Bărăgan.
Borovinić Bojović je pozvala da iskoristimo zajedničke potencijale dvije prijateljske države na putu ka prosperitetu. Istakla je da Podgorica predstavlja prijateljsku sredinu za rumunske i druge strane investicije, te da će Glavni grad podržati sve inicijative koje unapređuju saradnju Crne Gore i Rumunije. Najavila je da će jedna od prestižnih ulica u Podgorici dobiti ime po Krajovi i da će biti postavljena statua rumunskog književnika Joneskua.
Jovana Krunić je naglasila da dvije države baštine tradicionalno dobre odnose vodeći se principima kontinuirane saradnje, te izrazila zahvalnost na kontinuiranoj podršci Rumunije crnogorskom evropskom putu. Osvrnuvši se na ekonomske pokazatelje, Krunić je naglasila da priliv investicija iz Rumunije nije na zadovoljavajućem nivou, te da je potrebno unaprijediti ambijent kako bi Crna Gora dodatno privukla kompanije iz te države. Oblasti u kojima vidi mogućnost za to su: poljoprivreda, šumarstvo, upravljanje vodama, ICT, zaštita životne sredine i drugi, a posebno je apostrofirala značajan potencijal turizma kao strateške grane za produbljivanje ekonomske saradnje.
Stelian Bărăgan je potvrdio da Rumunija podržava crnogorski put ka evropskim integracijama, kao što je to činila i prilikom učlanjenja naše države u NATO, jer je vidi kao garanta bezbjednosti, mira i saradnje. Posebno je istakao da će Okrug Dolž i grad Krajova podržati sve napore Crne Gore ka progresu i prosperitetu. On je predstavio ovaj okrug koji je najveći proizvođač pšenice u Rumuniji, sa posebnim osvrtom na podršku EU projekata njegovom ekonomskom razvoju. Najavio je da će u Krajovi, u blizini parka “Nikolae Romanesku”, jednog od najvećih u Evropi, biti postavljena bista Petra II Petrovića Njegoša, na mjestu koje će nositi ime Podgorica.
Tokom Poslovnog foruma održana su dva panela tokom kojih su predstavljeni investicioni potencijali dvije države i mogućnosti saradnje u oblasti zelene ekonomije.
Na temu “Istraživanje ekonomskih potencijala Crne Gore i Rumunije za mapiranje budućih regionalnih trendova” govorili su Andrej Lakić, pomoćnik direktora Agencije za investicije Crne Gore, Vladislav Dulović, menadžer u Investiciono razvojnom fondu, Tiberiu Andrioaie, potpredsjednik Generalne unije preduzetnika Rumunije UGIR (o poslovnim trendovima u Regionu) i Alexandru Stanescu, generalni direktor Agencije za regionalni razvoj okruga Oltenia (o projektima koji su realizovani sredstvima EU). Moderator je bio Cristian Dan Cutas, ministar-savjetnik, šef Kancelarije za unapređenje ekonomije i trgovine Rumunije za Albaniju, Crnu Goru i Sjevernu Makedoniju.
Moderatorka drugog panela sa temom “Zeleni ekonomski razvoj – turizam, logistika i rješenja za digitalnu transformaciju” bila je Tanja Radusinović, direktorica Sektora za projekte Privredne komore Crne Gore, a učesnici Vesna Simonović, načelinica Direkcije za digitalizaciju i elektronsku upravu u Ministarstvu javne uprave, Dănuț Maftei iz Direktorata za sajber bezbjednost Vlade Rumunije (govorio je o izazovima, rizicima i prijetnjama za bezbjednost u cyberspace-u za privatni sektor), Gabriel Vladuț, predsjednik Privredne komore Oltenije, Sorin Manda, generalni direktor Međunarodnog aerodroma Krajove, Bogdan Stanache, generalni menadžer Webwin Group/Innes Romania-TehnoPark i Ulpia Botezatu, ICI Bukurešt.
Forum je okončan bilateralnim razgovorima predstavnika kompanija dvije zemlje o mogućnostima uspostavljanja saradnje na realizaciji konkretnih poslova.
Moderator poslovnog foruma bio je Milan Radulović, počasni konzul Rumunije u Crnoj Gori.